Tại sao khí hậu lại quan trọng

Có thể nghe hơi ích kỷ, nhưng chúng ta thường đặt nhiều sự quan tâm vào việc biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến con người thế nào! Trong chương này, chúng ta sẽ tìm hiểu biến đổi khí hậu có ý nghĩa gì đến với cuộc sống của con người - đến với sức khỏe và ví tiền của ta.

Quá nhiều nước - hay thiếu nước?

Vì biến đổi khí hậu sẽ ảnh hường đến vòng tuần hoàn nước<a href='https://www.int-res.com/articles/cr_oa/c047p123.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/05/SYR_AR5_FINAL_full_wcover.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/5/2/025205' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.unwater.org/water-facts/climate-change/' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>, lũ lụt và hạn hán cũng có thể trở thành những mối đe dọa tồi tệ hơn đến cuộc sống con người<a href='https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1748-9326/5/2/025205' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.nature.com/articles/nclimate2941' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.nature.com/articles/d41586-018-07447-1' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.ircwash.org/sites/default/files/McClusky-2001-Water.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/09653561011052484/full/html' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Đó là hơn một nửa dân số hiện nay của thế giới<a href='https://data.worldbank.org/indicator/SP.POP.TOTL' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>!

Lũ lụt và hạn hán cũng ảnh hưởng đến nguồn thức ăn của ta. Hạn hán và sóng nhiệt đã giảm sản lượng thu hoạch ngũ cốc từ 9-10% trên trung bình trong vài thập kỉ vừa qua<a href='https://www.nature.com/articles/nature16467' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Liệu chúng ta sẽ có đủ thức ăn chứ?

Biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến việc gieo trồng theo nhiều cách khác nhau trên thế giới, tùy vào khí hậu địa phương và loại cây trồng ở đó<a href='https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/figures/projected-impact-of-climate-change' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Hãy cùng xem bản đồ dưới đây:

Những quốc gia đã và đang hứng chịu cảnh đói nghèo sẽ tiếp tục mất đi nhiều lương thực nhất<a href='http://denning.atmos.colostate.edu/readings/Impacts/FoodSecurity.Science-2013-Wheeler-508-13.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Nếu chúng ta không ngăn chặn biến đổi khí hậu, sẽ có thêm khoảng 1 đến 183 triệu người sẽ có nguy cơ gặp nạn đói trước năm 2050<a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/sites/4/2019/11/08_Chapter-5.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Liệu sức khỏe của chúng ta có bị ảnh hưởng không?

Có<a href='https://www.who.int/globalchange/publications/heat-and-health/en/' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/96965/E82629.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.who.int/globalchange/climate/summary/en/index5.html' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.cdc.gov/climateandhealth/effects/air_pollution.htm' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>!

Sóng nhiệt có thể gây ra hàng tá vấn đề đến sức khỏe của ta.<a href='https://www.who.int/globalchange/publications/heat-and-health/en/' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Người ta dự đoán là sẽ có nhiều sóng nhiệt hơn do biến đổi khí hậu<a href='https://www.who.int/globalchange/publications/heat-and-health/en/' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>, và sẽ gây ra thêm 38.000 cái chết mỗi năm từ giữa 2030 đến 2050<a href='http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/96965/E82629.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Việc nóng lên 2-3°C được dự đoán rằng sẽ đẩy thêm 3-5% dân số có nguy cơ mắc phải bệnh sốt rét<a href='https://www.who.int/globalchange/climate/summary/en/index5.html' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a> vì việc tăng cao nhiệt độ khiến loài muỗi có thể sinh sống ở nhiều nơi mới<a href='https://www.researchgate.net/profile/Sarah_Randolph/publication/7133297_Climate_Change_and_Vector-Borne_Diseases/links/59e078b5a6fdcca984319bb8/Climate-Change-and-Vector-Borne-Diseases.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.cdc.gov/climateandhealth/effects/vectors.htm' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Biến đổi khí hậu sẽ khiến ta tốn kém như thế nào?

Biến đổi khí hậu không chỉ lấy đi mạng sống của con người, nhưng nó cũng sẽ khiến ta mất tiền và của<a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap10_FINAL.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Nếu thế giới nóng thêm 2°C, chúng ta có thể sẽ mất từ 0,2 đến 2,0% tổng thu nhập trên thế giới<a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap10_FINAL.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Nghe có vẻ nhỏ, nhưng 2% tổng lượng thu nhập trên thế giới hiện nay là hơn hàng nghìn tỉ đô la Mỹ đó<a href='https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>!

Khoảng chi phí này đến từ đâu?

Bão - bao gồm bão lốc nhiệt đới, giông, và mưa bão hiện nay đã gây ra 38% tổng thiệt hại về tiền và của trên thế giới, vì chúng có thể hủy hoại nhà cửa, đường dây liên lạc và những loại cơ sở hạ tầng khác<a href='https://www.unisdr.org/files/46796_cop21weatherdisastersreport2015.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='http://www.c2es.org/content/hurricanes-and-climate-change/' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Những chi phí này cũng có thể phát sinh từ những loại thiên tai khác, như lũ lụt:

Vì biến đổi khí hậu sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta,<a href='http://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0008/96965/E82629.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.who.int/globalchange/climate/summary/en/index5.html' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.cdc.gov/climateandhealth/effects/air_pollution.htm' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>, ta cũng cần dùng tiền hơn để chăm sóc sức khỏe<a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap10_FINAL.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.e-education.psu.edu/earth103/node/717' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Có phải nước nào cũng sẽ bị ảnh hưởng giống nhau không?

Tất cả các nước sẽ chịu thiệt hại giống nhau

Những nước giàu sẽ hứng chịu nhiều hơn

Những nước nghèo sẽ hứng chịu nhiều hơn

Người ta ước lượng được các nước đang phát triển sẽ phải hứng chịu đến 75-80% cái giá của biến đổi khí hậu<a href='https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/4387' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a> - do đó sự nóng lên toàn cầu sẽ làm tăng sự bất bình đẳng trên thế giới<a href='https://academic.oup.com/oxrep/article-abstract/35/3/431/5531383?redirectedFrom=fulltext' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.pnas.org/content/116/20/9808' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Những người nghèo nhất thế giới cũng sẽ phải hứng chịu nhiều ảnh hưởng về sức khỏe nhất do biến đổi khí hậu, vì họ có ít tiền để trang trải hơn.

Hơn 90% cái chết được cho là đến từ sự biến đổi khí hậu ở những nước đang phát triển - và trẻ em chiếm hơn 80% trong số đó<a href='https://www.unicef-irc.org/e-book/Climate-Ch-web-D215/files/assets/basic-html/index.html#page8' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Tất cả những hậu quả trên có thể tạo ra thêm nhiều mâu thuẫn (như các cuộc chiến tranh và xung đột) giữa các dân tộc và các quốc gia<a href='https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S096262980700039X?casa_token=lXUBIkNS9VUAAAAA:bMqroDBp9HODgTmvZ-bKvdw6wFiG4zD4m5CgwYsH-fjKdCM-sbPsRPP8Hgo6HWe4DX2-24RQZrY' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Đói nghèo, thiếu thốn vật chất và di cư đều có thể dẫn đến các cuộc xung đột, và chúng cũng sẽ trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu<a href='https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S096262980700039X?casa_token=lXUBIkNS9VUAAAAA:bMqroDBp9HODgTmvZ-bKvdw6wFiG4zD4m5CgwYsH-fjKdCM-sbPsRPP8Hgo6HWe4DX2-24RQZrY' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Biến đổi khí hậu sẽ khiến ta tốn tiền và mạng sống<a href='https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/02/WGIIAR5-Chap10_FINAL.pdf' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>. Những hậu quả này cũng sẽ ảnh hưởng đến những người nghèo nhất trên thế giới, những người có ít trách nhiệm cho việc biến đổi khí hậu nhất<a href='https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/RegularSessions/Session41/Documents/A_HRC_41_39.docx' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/0921800996000419' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a><a href='https://www.pnas.org/content/116/20/9808' target='_blank'><img src='/img/courses/ref.svg'/></a>.

Nhưng chúng ta không phải là những cá thể duy nhất trên hành tinh này! Trong những chương tiếp theo, chúng ta sẽ tìm hiểu về những ảnh hưởng đến môi trường hoang dã...

zx72

10.10 clima

WGII

globalgdp

pizza

WGII2

WGII3

WGII4

WGII5

rsta

ucsusa

aacc

psu2

crops

crops2

ad-mit

unep

41_39

dprep

brook

challinor

kumssa

ssp1

heat

Arctic

Arctic2

tetra

blake

futures

precip

flood

supply

grow

yield

insect

dehy

Con người

Con người: Cái giá xã hội ta phải trả cho biến đổi khí hậu sẽ là bao nhiêu?

Động vật

Kinh tế

Tuyệt chủng

Cuộc sống trên đất liền

Cuộc sống đại dương

Dr. Lili Zhang

Am hiểu giải pháp thay thế: Biến đổi khí hậu tồi tệ như thế nào?